De Camanachd Club van Newtonmore
Shinty wordt al eeuwenlang gespeeld in
Newtonmore, maar sinds 1877 worden shinty matchen gehouden op het
Eilean Bheannchair bekend als De Eilan. De club werd gereconstitueerd
onder de regels van de Camanachd Association in 1895.
Sinds dan heeft Newtonmore de Camanachd
Cup [de Schotse nationale shinty trofie] 28 maal gewonnen, dit is een
record dat door geen enkel andere ploeg ge-evenaard is. Newtonmore
heft 30 keer de MacTavish cup gewonnen en dit is ook een absoluut
rekord. De club heft ook tallooze andere prijzen gewonnen.
Veel Schotse shinty clubs hebben reeds
lang een vriendelike rivaliteit met Newtonmore, b.v. Kyles Athletic
die veelmaals hard gestreden hebben op het plein met Newtonmore hebben
een speciale relatie opgebouwd en beide ploegen nodigden elkaar uit
waneer ze hun eeuwfeesten vierden.
Een meer intensere rivaliteit [en
misschien ook een beetje minder vriendelijk] hebben ze met hun buren
Kingussie. Kingussie heft de laatse tijd veel voorsprong gemaakt
terwijl Newtonmore spijtig genoeg een aantal geode spellers verloren
heft wanneer deze yonge mannen gaan studeren of werken in de stad. De
club is overtuigd dat deze situatie niet eeuwig zal blijven duren!
Shinty Toeschouwen
Het shinty terrein is aan de zuidkant
van het dorp net bij de Chef’s Grill dicht bij de A9. Newtonmore
spelen in blauwe shorten en een blaauw en wit [horizontal] gestreept
hemd en sokken.
De club heeft twee ploegen in de
nationale liga en speelt ook in de onder 17 jaar en onder 14 jaar
kompetities. Meer dan 20 school leerlingen krijgen training.
Bij elke match zijn er shinty stewards
ter beschikking die met plezier informatie geven over de fijnere
punten van het speel.
De matchen beginnen [dit noemen ze
‘throw up’] meestal om 1430
Drankjes en snacks kan men met
verkrijken in het clubhuis en dat is ook war de toiletten zijn.
 |
Wat is Shinty?
Shinty –of
Camanachd zoals het in Keltische gebieden genoemd wordt – is een
heel oude sport. Twee duizend jaar geleden werd de sport en de
Keltische taal geimporteerd in Schotland door Ierse
missionarissen. Shinty is zonder twijfel een echte nationale
sport in Schotland, men zegt zelfs dat golf onstaan is door het
oefenen om bal te slaan met de caman de afgeronde stok gebruikte
door shinty spellers. Ijs hockey zelf is ook ontwikkeld van
shinty in Canada. |
Het spel wordt gespeeld door twee
ploegen van twaalf spelers elk, drie substituties zijn toegelaten. Het
speelveld is tussen 128 en 155 meter lang en tussen 64 en 73 meter
breed. De goals zijn 3.66 meter breed en 3.05 meter hoog. De bal is
van leder gemaakt en heft een dikke naad, de omtrek is tussen 19 en 20
cm, het gewicht is tussen 71 en 85 gram. De bal is iets kleiner en
minder hard dan een gras hockey bal. De stok - de caman – lijkt op een
hockey stok met een afgerond eind, de zijkanten van de stok zijn
hoekig gevormd. Deze hoekige kanten maken het mogelijk om de bal in de
hoogte te slaan. Verdedigers en aanvallers hebben verschillende graden
hoeken.
Alhoewel veel mensen shinty en
hockey vergelijken is er eigenlijk niet veel gemeen tussen beide
sporten. De sport die meer lijkt op shinty is het Ierse hurling.
Internationale matchen tussen Schotland en Ierland worden jaarlijks
gehouden, een apart reglement wordt gebruikt als compromise tussn de
twee sporten.
Een match wordt gespeeld in twee
helften van 45 minuten elks. Het spel wordt gestart met twee
tegenspelers die hun camans boven hun hoofden kruisen, de
scheidsrechter gooit de bal hoog boven de stokken. Er is veel meer
fysiek kontakt in shinty dan in hockey, b.v. een speler mag de stok
van een andere speler blokkeren. Beide kanten van de caman mag
gebruikt worden en alhoewel de bal veel in de lucht gespeeld wordt,
ligt de echte kunst van het balspel bij de grond. Shinty is een erg
snel en open spel. Verdediging kan heel snel overgaan in aanval,
spelers houden zich aan hun posities op het terrain en volgen de bal
minder dan rugby of voetbal. Men mag de bal niet schoppen en
natuurlijk mag men een andere speler ook niet schoppen! Men mag wel
voeten gebruiken on de bal te stoppen.
Wanneer de bal buiten het terrein
gaat moet de bal terug in spel gesmeten worden en dit is veel
moeilijker dan het lijkt want de speler moet dan de bal omhoog gooien
boven zin hoofd, dan moet hij kontakt maken met de hiel van zijn caman
- boven zijn hoofd – terwijl zijn beide voeten parallel blijven met de
zijdelijn.
Alleen de goalkeeper mag de bal
aanraken met zijn hand – en zelfs hij mag slechts de bal met het plat
van zijn hand slaan – hij mag de bal niet vasthouden of vangen. Het
ander voornamelijk onderscheid tussen shinty en andere bal sporten is
de off-side regel. Een speler is off-side wanneer hij in de tien yard
[9 meter] halve cirkel rond het doelpunt vertoeft voordat de bal in
die cirkel is [in de lucht of op de grond] – het is onbelangrijk of
dat en verdedigende speler in de buurt is of niet.